Transport ponadgabarytowy: definicja, przepisy, wskazówki

Transport wielkich łopat do turbin wiatrowych, ogromnych maszyn budowlanych lub gigantycznych betonowych elementów wygląda spektakularnie – zwłaszcza wtedy, gdy przejazd tak załadowanej ciężarówki pilotowanej przez dwa specjalne pojazdy wymaga zamknięcia części miasta lub nawet rozebrania jakiegoś elementu infrastruktury. Jak to jednak wygląda od strony formalnej? Co można nazwać transportem ponadnormatywnym i jakie warunki trzeba spełnić, by go realizować?

Spis treści:

1. Transport ponadgabarytowy - co to jest?
2. Zezwolenia na wykonywanie przewozów nienormatywnych - kto wydaje?
3. Trasa przejazdu pojazdu ponadnormatywnego - jak ją zaplanować?
4. Pilotaż transportu wielkogabarytowego - kiedy jest konieczny?
5. Duże ładunki, firmy transportowe realizujące przewozy ponadnormatywne - gdzie ich szukać?

Transport ponadgabarytowy: definicja

Transportem ponadgabarytowym, inaczej ponadnormatywnym lub nienormatywnym, nazywa się przewozy towarów przekraczających standardową wysokość, szerokość czy długość dopuszczoną przez obowiązujące przepisy. Często spotykanymi ładunkami ponadnormatywnymi są m.in. ciężkie maszyny i sprzęty (rolnicze, budowlane, drogowe, górnicze), konstrukcje stalowe lub betonowe, a nawet całe linie produkcyjnie czy też coraz popularniejsze elementy konstrukcji elektrowni wiatrowych.

Definicja transportu ponadgabarytowego dotyczy w istocie nie tyle samych ładunków, co przewożących je pojazdów. Każdy pojazd o większych gabarytach – czyli w myśl obowiązujących przepisów o długości do 15 metrów, szerokości 3,4 metra, rzeczywistej masie całkowitej do 60 ton – musi otrzymać zezwolenie na poruszanie się po drogach publicznych. Pojazdy przekraczające te wymiary po uzyskaniu zezwolenia mogą poruszać się jedynie wyznaczoną trasą wskazaną w zezwoleniu.

Zezwolenie na transport gabarytów - kto wydaje?

Firma transportowa, chcąca oferować przewozy ponadnormatywne, oprócz dysponowania odpowiednim taborem powinna także posiadać stosowne pozwolenia. W zależności od kategorii zezwolenie na transport ponadgabarytowy wydaje:

Kategoria I – starosta

Kategoria II – starosta i naczelnik urzędu celno-skarbowego

Kategoria III – GDDKiA i naczelnik urzędu celno-skarbowego

Kategoria IV – GDDKiA

Kategoria V - GDDKiA
 

Szczególnym przepisom podlega zwłaszcza kategoria V – ponieważ poruszanie się pojazdem przekraczającym:

• szerokość 3,4 m dla drogi jednojezdniowej lub 4 m dla drogi dwujezdniowej klasy A i S,
• długość 15 m dla pojedynczego pojazdu, 23 m dla zespołu pojazdów lub 30 m dla zespołu pojazdów o skrętnych osiach,
• wysokość 4,3 m,
• rzeczywistą masę całkowitą 60 t,
• dopuszczalne naciski na osie

możliwe jest tylko wyznaczoną trasą wskazaną w zezwoleniu oraz po spełnieniu ewentualnych innych zawartych w nim warunków, np. dotyczących pilotażu i godzin przejazdu.

Więcej aktualnych informacji na temat kategorii, zezwoleń i opłat w transporcie ponadnormatywnym można pobrać ze strony gov.pl

Transport dużych gabarytów (kat. V) - jak go zorganizować?

Kiedy znamy już wymiary, wagę i specyfikę ładunku, kluczowym krokiem jest zaplanowanie trasy. Należy przy tym uwzględnić wszystkie ograniczenia tonażowe i metrażowe, ale także związane np. z ukształtowaniem terenu czy przebiegiem drogi. Służą temu cyfrowe mapy, które wskazują tego typu przeszkody w czasie rzeczywistym, uwzględniając nawet czasowe ograniczenia związane np. z robotami drogowymi. Propozycję trasy należy złożyć wraz z wnioskiem o zezwolenie na przewóz nienormatywny do odpowiedniego organu (patrz poprzedni akapit). Albo zostanie ona zaakceptowana od razu, albo (co nie należy do rzadkości) urząd zwróci się do organizatora transportu z poleceniem wykonania ekspertyzy – np. dotyczącej tego, czy pojazd wraz z ładunkiem będzie w stanie przejechać pod mostem bez uszkodzenia towaru i/lub infrastruktury.

Jeżeli wymiary pojazdu przekraczają normy określone w przepisach, niezbędna okazuje się asysta pilota lub policji. Dla pojazdu o długości od 23 do 30 m, szerokości od 3,2 do 3,6 m i masie całkowitej 60-80 ton. Jeżeli którakolwiek z tych wartości jest przekroczona, pilotowanie odbywa się dwoma pojazdami (po jednym z przodu i z tyłu eskortowanej jednostki).

Transport ponadgabarytowy: gdzie szukać przewoźników lub ładunków?

Na europejskim (w tym także polskim) rynku transportowym działa wiele firm specjalizujących się w przewozie „gabarytów”. Część z nich realizuje stałe kontrakty zawarte z określonymi producentami i dystrybutorami ładunków wielkogabarytowych, część korzysta z giełdy transportowej, na której wystawia swoje pojazdy lub poszukuje ładunków. Jest to wygodny sposób, aby zlecić transport ponadnormatywny sprawdzonej firmie przewozowej lub znaleźć taki fracht dla swojej floty.

Może Cię również zainteresować:

Co ma wspólnego faktoring z zakupem nowego ciągnika?

Jakie znaczenie ma optymalizacja procesów transportowych dla branży budowlanej?

Jakie zmiany dotkną branżę TSL w Polsce i jak się na nie przygotować?

W jaki sposób Schmitz Cargobull organizuje transport ponadgabarytowy?