Bezpieczny transport odpadów – wymagania i regulacje prawne

Spis treści:

1. Dokumenty wymagane w transporcie odpadów.
2. BDO, czyli Baza Danych Odpadowych w transporcie odpadów.
3. Wybór naczepy do przewozu odpadów, oznakowanie pojazdów i inne wymagania.
4. Transport odpadów niebezpiecznych, w tym odpadów medycznych.
5. Zlecanie i oferowanie usługi transportu odpadów – na co zwrócić uwagę?

Jakie dokumenty są wymagane przy transporcie odpadów?

Transport odpadów, zarówno w kraju, jak i w przewozach międzynarodowych, podlega ścisłym regulacjom prawnym, które mają na celu ochronę środowiska oraz zapewnienie bezpiecznego zarządzania odpadami. Kluczowym dokumentem wymaganym w Polsce jest Karta Przekazania Odpadów (KPO), która zawiera szczegółowe informacje o rodzaju i ilości transportowanych odpadów, a także dane przekazującego i odbierającego.

❗Niezwykle ważne są również same dane transportującego odpady. Obejmują one nazwę firmy, numer identyfikacyjny w systemie BDO oraz dokładny adres i numer kontaktowy. Co ważne, zlecający powinien upewnić się, że przewoźnik posiada odpowiednie uprawnienia do transportu odpadów.

W przypadku transportu międzynarodowego dodatkowo konieczne jest posiadanie odpowiedniej notyfikacji transgranicznego przemieszczania odpadów, zgodnie z rozporządzeniem WE nr 1013/2006. W przewozach na terenie Unii Europejskiej często wymagane jest również posiadanie deklaracji ADR, jeśli odpady są klasyfikowane jako materiały niebezpieczne.

Transport odpadów a BDO

Przewoźnik realizujący transport odpadów musi także prowadzić ich rejestr w systemie BDO (Baza Danych Odpadowych – baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami) oraz zadbać o odpowiednie oznakowanie pojazdu. Przewoźnicy zobowiązani są do posiadania potwierdzenia wygenerowanego z BDO, które umożliwia weryfikację zgodności danych zawartych w KPO z rzeczywistym stanem przewożonych odpadów. Wpis stanowi ważny element Karty Przekazania Odpadów (KPO), która jest wymagana przy transporcie odpadów w Polsce:

Po zniesieniu papierowych zezwoleń na transport odpadów, które miało miejsce po 24 stycznia 2018 roku, proces rejestracji w BDO został znacząco uproszczony. Dostęp do elektronicznych dokumentów zwiększa efektywność i przejrzystość w zarządzaniu odpadami.

Warto wiedzieć, że od 1 stycznia 2025 roku został uruchomiony Moduł Potwierdzeń w BDO. Szczegółowe informacje znajdują się na oficjalnej stronie.

Pozostałe wymagania dla transportu odpadów

Zgodnie z art. 24 obejmującym Transport Odpadów w Dzienniku Ustaw, przewóz odpadów musi odbywać się zgodnie z wymaganiami w zakresie ochrony środowiska i bezpieczeństwa ludzi, ale i z uwzględnieniem właściwości fizycznych i chemicznych odpadów (m.in. stan skupienia odpadów). Do tego niezbędne są odpowiednie pojazdy i naczepy, a także ich prawidłowe oznakowanie. To dzięki niemu każdy podmiot biorący udział w transporcie odpadów wie, z czym ma do czynienia.

Transport odpadów – oznakowanie pojazdów

Transport towarów, w tym odpadów, wymaga nie tylko odpowiednich dokumentów i zezwoleń, ale także właściwego oznakowania pojazdów. W transporcie krajowym i międzynarodowym pojazdy przewożące odpady muszą być oznaczone zgodnie z obowiązującymi przepisami, co może obejmować użycie tabliczek informacyjnych oraz odpowiednich symboli, takich jak oznaczenia dla odpadów niebezpiecznych.

Jak czytamy w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań dla transportu odpadów:
„Środki transportu odpadów stanowiące pojazd albo zespół pojazdów w rozumieniu ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.4)) oznacza się tablicą: 

🔵 koloru białego o wymiarach 400 mm szerokości i 300 mm wysokości;

🔵 na której umieszcza się napis „ODPADY” naniesiony wielkimi literami koloru czarnego o wysokości minimum 100 mm i szerokości linii minimum 15 mm. 

Jeżeli ze względu na wielkość lub konstrukcję środka transportu brakuje na nim powierzchni do umieszczenia tablicy o wymiarach określonych w ust. 1 pkt 1, dopuszcza się zmniejszenie:

🔵 wymiaru tablicy do minimum 300 mm szerokości i minimum 120 mm wysokości;

🔵 wysokości napisu „ODPADY” do minimum 80 mm i szerokości linii do minimum 12 mm”.

Dodatkowo, jak mówi rozporządzenie:

🔵 oznakowanie umieszcza się w widocznym miejscu z przodu środka transportu, na jego zewnętrznej powierzchni;

🔵 oznakowanie powinno być czytelne i trwałe, w tym odporne na warunki atmosferyczne;

🔵 w przypadku środków transportu przeznaczonych do transgranicznego transportu odpadów, zamiast oznakowania wskazanego wyżej dopuszcza się oznakowanie środków transportu tablicą koloru białego ( wym. 400 mm szerokości i 300 mm wysokości), na której umieszcza się wielką literę „A” koloru czarnego (o wysokości minimum 200 mm i szerokości linii minimum 20 mm).

Przewóz odpadów – rodzaje naczep

Do przewozu odpadów najczęściej stosuje się pojazdy przystosowane do transportu materiałów sypkich lub płynnych, w tym cysterny, kontenery oraz naczepy specjalistyczne. Kluczowym aspektem jest również zabezpieczenie przewożonych odpadów przed czynnikami atmosferycznymi i innymi zagrożeniami. W tym celu należy stosować plandeki, pokrywy lub uszczelnienia, które uniemożliwią mieszanie się różnych rodzajów odpadów oraz zapobiegną ich wyciekom. Odpowiednie zabezpieczenie jest niezbędne nie tylko dla ochrony środowiska, ale także dla bezpieczeństwa osób pracujących w pobliżu oraz osób korzystających z dróg.

Transport odpadów niebezpiecznych – wymagania

Odpady mogą być klasyfikowane jako towary niebezpieczne, co skutkuje koniecznością przestrzegania przepisów zawartych w umowie ADR (umowy o międzynarodowym przewozie drogowym towarów niebezpiecznych). Odpady niebezpieczne obejmują substancje, które mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia ludzi, mienia oraz środowiska, dlatego ich transport wymaga szczególnej uwagi i przygotowania. W ramach ADR konieczne jest właściwe oznakowanie pojazdów, stosowanie odpowiednich opakowań, a także przestrzeganie przepisów dotyczących dokumentacji, takich jak dołączenie karty charakterystyki substancji (SDS) oraz stosowanie karty przewozu towarów niebezpiecznych. Dodatkowo, kierowcy i osoby odpowiedzialne za transport muszą posiadać stosowne przeszkolenie w zakresie przewozu materiałów niebezpiecznych. Wszystkie te środki mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa w transporcie i minimalizację ryzyka związanego z przewozem odpadów niebezpiecznych.

Czy transport odpadów medycznych to również transport odpadów niebezpiecznych?

Odpady medyczne, takie jak zużyte igły, opatrunki, narzędzia chirurgiczne czy materiały zakaźne, stanowią potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzi i środowiska. W związku z tym ich transport podlega rygorystycznym regulacjom prawnym, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa zarówno dla osób zajmujących się transportem, jak i dla ogółu społeczeństwa. W wielu krajach odpady medyczne są klasyfikowane jako odpady niebezpieczne i wymagają stosowania odpowiednich środków ochrony, jak oznakowanie pojazdów, stosowanie specjalistycznych pojemników oraz przestrzeganie przepisów dotyczących transportu towarów niebezpiecznych, takich jak regulacje zawarte w umowie ADR.

Więcej na temat przewozu towarów niebezpiecznych ADR przeczytasz w tym artykule.

Zlecanie i oferowanie usługi transportu odpadów

Przewóz odpadów bez zezwolenia może wiązać się z nieznajomością procedur, co może mieć poważne konsekwencje dla zlecającego. Chodzi nie tylko o karę administracyjną, ale i zagrożenie dla środowiska oraz pozostałych uczestników ruchu drogowego. Nieodpowiednie przygotowanie pojazdu, niezabezpieczenie odpadów i brak oznakowania mogą mieć poważne konsekwencje. Dlatego warto szukać rzetelnych partnerów biznesowych m.in. na giełdach transportowych, gdzie sprawdzane są wiarygodność użytkowników – zezwolenia na przewóz odpadów, certyfikaty, licencje i pozostała dokumentacja potwierdzająca ich kompetencje.

Szukasz pojazdów i naczep do transportu odpadów? A może chcesz zaoferować własną przestrzeń ładunkową?

Sprawdź Giełdę Transportową TIMOCOM

Źródło: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 7 października 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla transportu odpadów, Dziennik Ustaw 2023.1587, akt. 24, Baza Danych o Produktach i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami

Przeczytaj także: Jak zlecić transport specjalny?