Co czeka europejski transport w 2023?

Rok 2022, a zwłaszcza jego druga połowa, upłynął pod znakiem kryzysu. Rosnące ceny paliw, stopy procentowe i inflacja utrudniały efektywne planowanie firmowego budżetu. Ogromny wpływ na sytuację gospodarczą wywarła także wojna na Ukrainie, której dodatkowym skutkiem dla części polskich przewoźników była utrata kluczowych zleceń – nie tylko na relacji PL-UA/UA-PL, ale także – ze względu na sankcje – między Polską i Rosją oraz Białorusią.

Naturalną konsekwencją spadku dostępności ładunków jest zwiększenie liczby ofert wolnych pojazdów wystawianych na giełdach transportowych. Od trzeciego kwartału 2022 Barometr Transportowy TIMOCOM odnotowuje zauważalne wzrosty wprowadzanych ofert przestrzeni ładunkowej. 

Z tego artykułu dowiesz się:

1. Jaka jest kondycja finansowa firm transportowych;

2. Jak zmieniała się podaż ładunków w imporcie w 2022 r.;

3. Jak zmieniała się podaż ładunków w eksporcie w 2022 r.;

4. Jak w 2022 r. kształtowała się liczba ofert wolnych pojazdów;

5. Jakie są prognozy dla rynku transportowego na najbliższe miesiące;

6. Przed jakimi wyzwaniami stoi branża TSL w 2023 r.

Oszczędności i inwestycje w transporcie i logistyce w 2022 roku

Elementem, który czyni obecny kryzys jeszcze trudniejszym do przetrwania, jest brak zaplecza finansowego. Jak dowodzi „Rzeczpospolita”, powołując się na ekspertów z kancelarii PMR Restrukturyzacje, znaczna część przedsiębiorców nie posiada oszczędności: albo nie mają wystarczających zysków, by część z nich odkładać, albo inwestują nadwyżki w rozwój firmy. Te inwestycje znajdują zresztą potwierdzenie w statystykach opublikowanych przez niemiecką agencję VDA. W całym 2022 roku w Polsce sprzedano ~33200 nowych ciężarówek, co stanowi blisko 10% takich transakcji w całej Europie (łącznie w ubiegłym roku sprzedano ok. 336.000 sztuk). Najwięcej, ponad 71.000 nowych aut ciężarowych, zostało zakupionych w Niemczech. Ponad 40.000 egzemplarzy zakupiono również we Francji oraz Wielkiej Brytanii.

Europejskie (w tym polskie) firmy transportowe mają więc czym wozić, ale czy mają co?

Dostępność wolnych ładunków w transporcie na przestrzeni 2022 roku

Sytuację na rynku transportowym odzwierciedlają dane Barometru Transportowego TIMOCOM. W zestawieniu r/r danych dotyczących importu dobrze widać załamanie w ostatnim kwartale 2022: po wzrostach od stycznia do września nastąpiło tąpnięcie. Niemal na wszystkich kluczowych relacjach (poza GB - PL) wystąpiły spadki liczby ofert ładunków.

W eksporcie zmniejszenie podaży ofert było widoczne już wcześniej. Barometr Transportowy TIMOCOM odnotował spadki (choć w większości nieznaczne) już w trzecim kwartale 2022. 

Od tej tendencji istnieją jednak wyjątki. Przykładem może być relacja Polska – Rumunia, na której w czwartym kwartale 2022 wystawiono łącznie o 23% więcej ofert ładunków.
 

Interesują Cię dane dotyczące ofert ładunków w eksporcie z Polski? Wypełnij formularz i pobierz za darmo pełną wersję raportu Barometru Transportowego TIMOCOM!

Pobierz raport

Podaż powierzchni ładunkowych na przestrzeni 2022 roku

Naturalną konsekwencją spadku dostępności ładunków jest zwiększenie liczby ofert wolnych pojazdów wystawianych na giełdach transportowych. Od trzeciego kwartału 2022 Barometr Transportowy TIMOCOM odnotowuje zauważalne wzrosty wprowadzanych ofert przestrzeni ładunkowej. Największy skok dotyczy relacji Francja – Polska (w Q4/2022 wzrost aż o 312% rok do roku).

Interesują Cię dane dotyczące podaży przestrzeni ładunkowych między Polską a innymi krajami? Wypełnij formularz i pobierz za darmo pełną wersję raportu Barometru Transportowego TIMOCOM!

Pobierz raport

Rynek transportowy w 2023 – jakie są prognozy?

Eksperci PMR Restrukturyzacje szacują, że w ostatnich miesiącach ponad 10.000 firm transportowych straciło lub może stracić płynność finansową, a w konsekwencji ogłosić upadłość.

Koszty prowadzenia działalności gospodarczej wciąż rosną, a jednocześnie niższa podaż ładunków prowadzi do zmniejszenia cen usług transportowych. Czy w najbliższej przyszłości jest szansa na odwrócenie tego negatywnego trendu?

Gunnar Gburek, Head of Business Affairs w firmie TIMOCOM przewiduje, że przynajmniej do końca pierwszego kwartału 2023 popyt na wolne powierzchnie ładunkowe będzie nadal malał, co doprowadzi do spadku cen transportu. W perspektywie długoterminowej stawki w drogowym transporcie towarów ustabilizują się jednak na poziomie wyższym poziomie niż w 2021 r. ze względu na opłaty drogowe, ceny paliw i zwiększone koszty personalne. Mimo chęci zachowania konkurencyjności przewoźnicy nie będą się bowiem godzić na drastyczne obniżki stawek, żeby nie przekroczyć granicy opłacalności swoich usług.

Nie bez znaczenia jest też brak kierowców zawodowych, który od kilku lat w samej Polsce szacuje się na ponad 100.000 (niektóre źródła mówią nawet o 200.000) miejsc pracy. Chcąc zatrudnić lub utrzymać pracowników, właściciele firm transportowych muszą zapewnić im atrakcyjne wynagrodzenie – a to z kolei wpływa na podbijanie cen przewozów.

Z uwagi na niepewną sytuację gospodarczą wielu przewoźników stara się także zabezpieczyć swoje moce transportowe odpowiednio wcześniej, podpisując długoterminowe kontrakty nawet z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. Ma to przełożenie m.in. na zwiększone zainteresowanie regularnymi, stałymi zleceniami w TIMOCOM Marketplace: usługodawcy coraz częściej zgłaszają swoje oferty do przetargów transportowych wystawianych przez firmy z sektora produkcji i handlu z 46 krajów Europy. Wiele wskazuje na to, że ten trend utrzyma się dłużej.

Rynek transportowy w 2023 – wyzwania

Oprócz utrzymania płynności finansowej firmy i zapewnienia odpowiedniej obsady dla swoich pojazdów, przewoźnicy będą musieli zmierzyć się także z innymi wyzwaniami.

Pierwszym z nich jest zrównoważona logistyka, czyli konieczność dostosowywania floty do coraz surowszych norm emisji CO₂. Oznacza to nie tylko wymianę aut na bardziej ekologiczne, ale także nierzadko zmiany w planowaniu tras ze względu na powstawanie coraz liczniejszych zielonych stref w wielu europejskich miastach.

Drugie wyzwanie stanowi digitalizacja branży TSL. Firmy, które jeszcze nie korzystają z cyfrowych narzędzi do zarządzania transportem (lub/i łańcuchem dostaw), będą musiały zacząć to robić, o ile chcą utrzymać się na rynku i zachować konkurencyjność. Dostępu do takich rozwiązań wymagają bowiem (i będą wymagać) ich klienci.

Cyfryzacja dotknie zresztą przewoźników – nie po raz pierwszy - także bezpośrednio: od 21 sierpnia 2023 wszystkie nowo zarejestrowane pojazdy będą musiały być wyposażone w inteligentne tachografy drugiej generacji. W kolejnych miesiącach właścicieli firm transportowych czeka także obowiązkowa wymiana tachografów w już posiadanych pojazdach, a także (choć to dopiero od czerwca 2026 roku) instalowanie ich w busach do 3,5 t.

Ze względu na niepewną sytuację geopolityczną zmienia się także podejście do zarządzania stanami magazynowymi: Just-in-Time zaczyna być wypierane przez Just-in-Case, a optymalizacja logistyki ostatniej mili wymaga tworzenia mikro- i nanomagazynów w strategicznie ważnych lokalizacjach. Więcej o najnowszych trendach w logistyce można przeczytać TUTAJ.