Raport Barometru transportowego TIMOCOM – I kwartał 2023

Pierwsze miesiące 2023 roku charakteryzowały się wysokimi cenami energii, powściągliwością konsumentów, wysokimi zapasami magazynowymi i niższą liczbą zleceń transportowych. Perspektywy dotyczące gospodarki na bieżący rok nie są jednoznaczne, a tym samym jej możliwy wpływ na branżę transportową pozostaje bardziej niż niepewny.

Spis treści:

Ładunki w transporcie międzynarodowym: czy trend się odwraca?

Dostępność wolnych pojazdów nadal rośnie

Jak kształtują się aktualne stawki za transport?

Strajki we Francji mają ogromny wpływ na sąsiednie kraje

Napięta sytuacja wokół przełęczy Brenner

Podaż krajowych ofert frachtów w Polsce podąża za trendem

Spodziewany wzrost ofert powierzchni ładunkowych i frachtów

Ładunki w transporcie międzynarodowym: czy trend się odwraca?

Patrząc na dane Barometru Transportowego TIMOCOM za pierwszy kwartał 2023 r., można zaobserwować niewielką tendencję wzrostową. W styczniu i lutym tego roku mieliśmy do czynienia z kontynuacją trendu spadkowego. Liczba ofert frachtów ponownie była mniejsza niż w poprzednim kwartale. W marcu jednak dostępność ładunków w całej Europie odczuwalnie wzrosła - o 42%. Tym samym pierwszy raz od jesieni 2023 roku dało się zauważyć odwrócenie tendencji i spadek popytu na przestrzeń ładunkową. Podaż frachtów w całym kwartale plasuje się jednak o 25% poniżej poziomu z Q4/2022.

^{Oferty frachtów w Europie w ujęciu miesięcznym . © TIMOCOM}

Dostępność wolnych pojazdów nadal rośnie

W pierwszych miesiącach 2023 r. nastąpił znaczny wzrost liczby wprowadzanych ofert wolnych pojazdów. W porównaniu do analogicznego kwartału ubiegłego roku wzrost ten wyniósł 16%, a w stosunku do czwartego kwartału 2022 było to 24%. Ta zmiana proporcji jest jednak raczej konsekwencją mniejszej dostępności ofert frachtów, a nie wynikiem pojawienia się dodatkowych możliwości przewozowych na rynku. Przewoźników nadal brakuje, zwłaszcza ze względu na brak kierowców i ogólną sytuację gospodarczą. Potwierdza to również rosnącą w stosunku do poprzedniego kwartału tendencję do zawierania długoterminowych umów z usługodawcami i zabezpieczania dostępnych możliwości przewozowych.

^{Wzrost liczby ofert wolnych przestrzeni ładunkowych w Europie w porównaniu do poprzedniego kwartału © TIMOCOM}

„Ogólnie rzecz biorąc, zainteresowanie kontraktami wzrosło. Można to wytłumaczyć między innymi doświadczeniami przedsiębiorców z ostatnich lat, które każą rodzić obawy o gwałtowny wzrost cen. Nawet bez wysokiego popytu ceny są wysokie, a koszty prowadzenia działalności transportowej wciąż rosną. W tym kontekście skuteczną strategią w nadchodzących miesiącach może niekiedy okazać się zawieranie umów z wyprzedzeniem oraz poszukiwanie dostępnych mocy na rynku spot.” – mówi prof. dr hab. Christian Kille, Kierownik Studiów na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Technicznego w Würzburgu-Schweinfurcie.

Jak kształtują się aktualne stawki za transport?

Ponadto można zauważyć, że pomimo większej podaży ofert przestrzeni ładunkowych i tym samym rosnącej konkurencji, średnia oferowana cena frachtu dalekobieżnego w Niemczech wzrosła o ponad 7% w porównaniu z rokiem poprzednim. W całej Europie odnotowano wzrost o prawie 3%. Znacznie zwiększone koszty nie pozwalają już na obniżenie cen do poziomu sprzed pandemii.

Podobna sytuacja jest w Polsce, gdzie wahania cen transportu zależą od kilku czynników:

31 grudnia 2022 roku skończyła się tarcza antyinflacyjna dla energii i paliw. Od początku 2023 roku VAT na nie wzrósł z 0%, 5% lub 8% wrócił do poziomu 23%, co w oczywisty sposób zwiększa koszty transportu. Co więcej, minimalne miesięczne wynagrodzenie w Polsce wzrosło od 1 stycznia 2023 z 3010 zł do 3490 zł, co przekłada się na wyższe koszty personalne również dla przewoźników. Dodatkowo zdrożały także komponenty, co z kolei powoduje wyższe koszty utrzymania floty.

Jak wynika z analizy przeprowadzonej przez Instytut Badawczy Keralla dla BIG Infomonitor, 6 na 10 średnich i małych firm transportowych zamierza podnieść ceny. 15% z nich już to zrobiło. Tylko 16% nie planuje w tym roku podnosić cen.

W ujęciu procentowym w pierwszym kwartale tego roku popyt i podaż są w dużej mierze zrównoważone w całej Europie. Przeciętnie procentowy stosunek liczby ofert frachtów do wolnych przestrzeni ładunkowych wyniósł ok 59:41. Ten sam obraz jest również widoczny na krajowym niemieckim rynku transportowym.

"Chociaż ogólnie nastroje w niemieckiej gospodarce poprawiają się, to jednak w szczególności branża transportowa nadal stoi przed ogromnymi wyzwaniami. Wielu zleceniodawców już zaczęło dostosowywać swoje strategie transportowe do obecnej sytuacji. Znajduje to również odzwierciedlenie w ilości oferowanych ładunków” - potwierdza Gunnar Gburek, Head of Business Affairs TIMOCOM.

Strajki we Francji mają ogromny wpływ na sąsiednie kraje

Powszechne, długotrwałe strajki we Francji zakłóciły łańcuchy dostaw, powodując opóźnienia i wąskie gardła w dostawach. Rośnie również presja kosztów, ponieważ przewoźnicy są zmuszeni do korzystania z alternatywnych tras i środków transportu. Zablokowane drogi i przejścia graniczne, a także wstrzymanie pracy poważnie wpłynęły na przepływ towarów między Francją a krajami sąsiadującymi. Niemcy, jako jeden z najważniejszych partnerów handlowych Francji, również zostały dotknięte skutkami strajków. Na przykład  wolumen transportu z Niemiec (DE) do Francji (FR) spadł w porównaniu z rokiem poprzednim o 55%, a w kierunku przeciwnym o 61%. Podobnie jak oczekiwano, zmniejszył się również wolumen transportu krajowego we Francji. Korzyści z takiej sytuacji może jednak czerpać inny kraj: Transporty z Włoch (IT) do Francji (FR) wzrosły o 11% w porównaniu z rokiem poprzednim.

Napięta sytuacja wokół przełęczy Brenner

Problem związany z Brenner ma również znaczący wpływ na drogowy transport towarów. Przełęcz ta jest jednym z najważniejszych połączeń transportowych między Niemcami a Włochami i centralnym węzłem dla międzynarodowego ruchu towarowego. Ze względu na blokadę ruchu ciężarówek, kierowcy są zmuszeni do czekania godzinami na dalszą podróż, co powoduje znaczne opóźnienia. Nic więc dziwnego, że obecnie dla wielu przewoźników wykonywanie zleceń transportowych do Włoch jest mało atrakcyjne. Wysokie koszty i wysoka presja czasowa utrudniają wielu firmom rentowną pracę. Często trzeba znajdować alternatywne trasy i środki transportu, aby móc zrealizować zlecenia. Ma to również wpływ m.in. na dostępność ofert frachtów i przestrzeni ładunkowych. Na przykład przyglądając się relacji Austria (AT) - Włochy (IT) w pierwszym kwartale można zaobserwować ogólny spadek o 68%.

Z drugiej strony, włoski eksport wydaje się być odporny na zawirowania gospodarcze: wzrósł on znacząco w pierwszym kwartale. Ogólnie rzecz biorąc, popandemiczny boom z 2022 roku spadł zgodnie z oczekiwaniami. W przeciwieństwie do europejskiego trendu, Włochy mają nadwyżkę przestrzeni ładunkowej. Już w styczniu udział frachtów w transporcie krajowym spadł poniżej 40%. Choć w lutym i marcu oferty frachtów jeszcze dodatkowo nieznacznie spadły, to ich liczba utrzymała się na w miarę stabilnym poziomie.

Podaż krajowych ofert frachtów w Polsce podąża za trendem

W pierwszym kwartale 2023 r. w Polsce było o około 39% mniej ofert ładunków niż w analogicznym kwartale ubiegłego roku. W tym samym okresie sprzedaż detaliczna w Polsce w lutym również spadła o 5% w porównaniu z rokiem 2022, a o około 3,6% w porównaniu ze styczniem 2023. Produkcja przemysłowa w Polsce również spadła  - o 1,2 procent w porównaniu rok do roku.

Jednak zgodnie z ogólnym rozwojem w Europie wolumen przewozów towarowych w polskim transporcie krajowym wzrósł w marcu o 40% w porównaniu z poprzednim miesiącem. W Polsce, będącej jednym z najważniejszych punktów komunikacyjnych w Europie, sytuacja zmienia się więc dynamicznie.

Chcesz uzyskać szczegółowe informacje o podaży ładunków i ofert transportu z Polski i do Polski w ostatnim kwartale?

Wypełnij formularz i pobierz za darmo pełną wersję raportu Barometru Transportowego TIMOCOM!

Pobierz raport

Spodziewany wzrost ofert powierzchni ładunkowych i frachtów

Biorąc pod uwagę obecną tendencję na rynku transportowym, w nadchodzących tygodniach, tak jak w roku poprzednim można spodziewać się wzrostu liczby ofert frachtów oraz przestrzeni ładunkowych. "Tendencja ta będzie kontynuowana do końca maja, przed rozpoczęciem wakacji pod koniec czerwca nastąpi ponowny spadek.  Dalsze miesiące 2023 roku i związane z nimi zmiany są obecnie w dużym stopniu uzależnione od utrzymujących się trendów w gospodarce - przewiduje Gunnar Gburek, Head of Business Affairs w TIMOCOM.