Jakie zmiany w transporcie w 2023 roku czekają przewoźników?

W 2023 roku czekają nas kolejne zmiany w transporcie, również te wynikające z Pakietu Mobilności – m.in. coroczne raporty przewoźnika drogowego, oświadczenie w sprawie bazy eksploatacyjnej, obowiązkowe tachografy inteligentne II generacji, jak również wyższe stawki za delegację krajową oraz nowe przepisy ADR. Sprawdź, jakie zmiany w transporcie w 2023 roku zaczną obowiązywać w Polsce i jakie będą wymogi dla firm transportowych już od Nowego Roku.

Z tego artykułu dowiesz się:

1. Liczba zatrudnionych kierowców zawodowych – kogo trzeba o niej informować?
2. Baza eksploatacyjna i liczba miejsc postojowych – ile powinno ich być według przepisów Pakietu Mobilności?
3. Tachografy inteligentne 2. generacji – od kiedy obowiązują?
4. Stawki diety krajowej i ryczałtu za nocleg – ile będą wynosić?
5. Przewóz towarów niebezpiecznych – jak wygląda nowa umowa ADR?
6.  Nowe przepisy transportowe 2023 – podsumowanie.

Obowiązkowy raport o liczbie zatrudnionych pracowników

Wraz z Nowym Rokiem wchodzi w życie obowiązek corocznego raportowania o liczbie zatrudnionych pracowników. Wymóg spoczywa na przedsiębiorcach, którzy mają zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Oświadczenie powinno zawierać informacje o stanie pracowników (w tym kierowców) na dzień 31 grudnia poprzedniego roku, jak również średnią arytmetyczną liczby kierowców wykonujących operacje transportowe w roku poprzedzającym rok składania deklaracji. Co ważne, raport dotyczy wszystkich zatrudnionych kierowców, bez względu na formę zatrudnienia i rodzaj umowy zawartej z przewoźnikiem. Informacje powinny trafić do organu, który wydał zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego najpóźniej w dniu 31 marca 2023 roku. Nowy obowiązek zaczyna funkcjonować od 1 stycznia 2023 roku, oznacza to, że oświadczenia mogą być składane wraz z początkiem Nowego Roku.

Oświadczenie o spełnianiu wymogów dotyczących bazy eksploatacyjnej

To nie koniec formalności w Nowym Roku. Pakiet Mobilności wprowadził nowe wymogi dla firm transportowych od 2023 roku. Dobrze znany już obowiązek posiadania rzeczywistej i stałej siedziby firmy przez przewoźnika, który wykonuje transport drogowy rzeczy lub przewóz osób na terenie państw członkowskich, obejmuje również bazę eksploatacyjną. Jak mówi prawo transportowe: baza eksploatacyjna to miejsce, w którym znajdują się odpowiednie rozwiązania administracyjne, sprzęt i urządzenia techniczne, pozwalające na prowadzenie działalności w sposób zorganizowany i ciągły. Przewoźnik spełnia warunki dotyczące bazy eksploatacyjnej, jeśli na jej terenie znajduje się co najmniej jeden z wymienionych elementów: miejsce postojowe, miejsce załadunku, rozładunku lub łączenia ładunków albo miejsce konserwacji lub naprawy. Od 1 stycznia 2023 roku dołączy do tego nowy wymóg dotyczący miejsc postojowych – ich liczba musi odpowiadać co najmniej 1/3 pojazdów zgłoszonych przez przewoźnika do organu wydającego zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Obowiązek obejmuje również przewoźników, którzy na terytorium tego samego państwa członkowskiego posiadają kilka baz eksploatacyjnych. Dostosowanie bazy eksploatacyjnej do przepisów wynikających art. 5 lit. G) rozporządzenia nr 1071/2009 oraz z art. 4 pkt 21a i treści dodanych ust. 2c i 2d ustawy o transporcie drogowym należy przedłożyć w formie oświadczenia do 15 stycznia 2023 roku. To nie koniec zmian – w przypadku, kiedy rzeczywisty adres bazy eksploatacyjnej różni się od tego podanego we wniosku o wydanie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, przewoźnik zobowiązany jest do zaktualizowania danych, również do 15 stycznia 2023 roku.

Tachografy inteligentne 2. generacji we wszystkich nowo zarejestrowanych pojazdach

Kolejne zmiany w transporcie w 2023 roku również wynikają z Pakietu Mobilności i dotyczą wymiany tachografów. Tachografy inteligentne nowej generacji, tzw. Smart II, muszą stać się częścią wyposażenia wszystkich nowo zarejestrowanych pojazdów od 21 sierpnia 2023 roku. Jeśli chodzi o wszystkie pojazdy biorące udział w ruchu pomiędzy krajami, gdzie zamontowane są tachografy analogowe lub cyfrowe sprzed czerwca 2019 roku, wymiana tachografów musi nastąpić przed 31 grudnia 2024 roku, w przypadku pojazdów wyposażonych w tachografy inteligentne 1. generacji – przed 21 sierpnia 2025 roku. Dopełnienie obowiązku spoczywa na przewoźnikach wykonujących międzynarodowy transport drogowy rzeczy. Według przepisów unijnych zmiana urządzeń nie jest konieczna w przypadku operacji krajowych. Obowiązkowa wymiana tachografów wiąże się z przepisami Pakietu Mobilności – dzięki nowym funkcjom, rozbudowanemu interfejsowi, automatyzacji procesów i innym usprawnieniom, kontrola takich aspektów jak czas pracy kierowcy, powrót ciężarówki do bazy co 8 tygodni czy kabotaż, stanie się łatwiejsza i bardziej precyzyjna.

Nowe stawki w wynagrodzeniu kierowcy z tytułu podróży służbowej

Od 1 stycznia 2023 roku zaczyna obowiązywać nowa, wyższa dieta za krajowe podróże służbowe. Na podstawie rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 25 października 2023 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2302), stawka za dobę podroży służbowej zwiększy się z 38 zł do 45 zł. Wzrośnie również ryczałt noclegowy – z 57 zł do 67,50 zł. Noworoczna podwyżka diet w podróży krajowej wynika z rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 25 października 2022 roku. Nowe stawki diet za dobę podróży zagranicznej wzrosły już 29 listopada 2022 roku. Zmiany w wynagrodzeniu za delegację obowiązują każdego pracodawcę, również przewoźnika. Warto zaznaczyć, że podwyżki wynagrodzenia kierowców zawodowych także związane są z Pakietem Mobilności. Jednym z jego głównym założeń jest bowiem poprawa warunków zatrudnienia tej grupy zawodowej i walka z niedoborem kierowców w Unii Europejskiej.

Obowiązek wyznaczenia doradcy DGSA i nowe przepisy ADR

Nowe wymogi dla firm transportowych od 2023 roku odnoszące się do przewozu materiałów niebezpiecznych nie wynikają z Pakietu Mobilności, a z prawa transportowego, ale również dotyczą przewozu towarów na terenie całej Europy od Nowego Roku. Najważniejsze zmiany to koniec okresu przejściowego wynikającego z przepisu 1.6.1.44 ADR2019 i obowiązek wyznaczenia doradcy DGSA do 31 grudnia 2022 roku, również w przypadku firm występujących wyłącznie jako nadawca. Od 1 stycznia 2023 roku przestaje funkcjonować także przepis przejściowy z punktu 1.1.46 Umowy ADR, który oznacza likwidację zwolnienia dla sprzętu i maszyn zawierających wewnętrznie towary niebezpieczne. Nowością jest również wprowadzenie poprawki i uzupełnienia dotyczących baterii litowych – dzięki temu od Nowego Roku, po raz pierwszy, w przewozie towarów niebezpiecznych mogą brać udział również niektóre pojazdy elektryczne. Na dostosowanie się do znowelizowanej wersji Umowy dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych przewoźnicy mają pół roku (do 30 czerwca 2023 roku).

Jak będzie wyglądał transport 2023? Prognozy

Wyżej wymienione zmiany w transporcie w 2023 roku to tylko najważniejsze punkty, które trzeba wziąć pod uwagę w nadchodzącym roku. Nowe przepisy transportowe, również te podyktowane przez Pakiet Mobilności, obejmują także inne państwa europejskie: likwidacja uprawnień i zmiana zasad dotyczących operacji przewozowych w Wielkiej Brytanii, podwyżka płacy minimalnej we Francji  i Niemczech czy przekształcenie niemieckiego BAG w BALM to tylko niektóre z nich. Zachęcamy do śledzenia naszego bloga, gdzie będziemy dzielić się informacjami obejmującymi zmiany w prawie transportowym w 2023 roku.